Izvještaj o radu za 2009. godinu

Izvještaj o radu Uprave policije MUP-a Kantona Sarajevo za 2009.godinu

Uprava policije Ministarstva unutrašnjih poslova Kantona Sarajevo je, tokom 2009.godine realizovala poslove i zadatke iz oblasti unutrašnjih poslova, predviđene Planom rada Ministarstva za 2009. godinu i Generalnim planom Uprave policije, kao i druge poslove koje je aktuelna sigurnosna situacija nametala kao prioritet.

Uprava policije Ministarstva unutrašnjih poslova Kantona Sarajevo je u skladu sa zakonom i svojim nadležnostima, koordiniranim radom svih organizacionih jedinica, preduzimala aktivnosti, prvenstveno na preventivnom, a potom i represivnom djelovanju u cilju sprječavanja izvršenja krivičnih djela, rasvjetljavanju izvršenih krivičnih djela i identifikaciji počinilaca istih, održavanju povoljnog stanja javnog reda i mira, sigurnosti saobraćaja na putevima, kao i aktivnosti na realizaciji ostalih poslova iz nadležnosti Ministarstva.

Takođe, redovito je ostvarivana saradnja sa sredstvima javnog informisanja u cilju blagovremenog i adekvatnog informisanja javnosti o određenim pitanjima iz nadležnosti Uprave policije.

I - KRIMINALITET

Tokom 2009. godine, aktivnosti Uprave policije Ministarstva unutrašnjih poslova Kantona Sarajevo, kada je u pitanju kriminalitet, ogledale su se, prevashodno u sprječavanju i prevenciji izvršenja krivičnih djela, zatim rasvjetljavanju počinjenih djela i identifikaciji njihovih počinilaca, te njihovom procesuiranju i privođenju nadležnim organima pri čemu su postignuti zadovoljavajući rezultati imajući u vidu između ostalog, smanjenje ukupnog broja registrovanih krivičnih djela za 9,2%, rasvijetljenost „najtežih krivičnih djela“ – djela protiv života i tijela za 96,9%, kao i ukupnu rasvijetljenost krivičnih djela od 60,9%.

Na području Kantona Sarajevo, tokom 2009. godine, registrovano je izvršenje 8.015 krivičnih djela, što je za 816 ili 9,2% manje u odnosu na prethodnu godinu. Ukupno je rasvijetljeno 4.885 krivičnih djela ili 60,9%, što je procenat rasvijetljenosti na nivou prethodne godine. Ako se posmatra parametar „stopa otkrivenosti krivičnih djela“ u 2009. godini ona je iznosila 53,4%, što je za 1,6% manje u odnosu na 2008. godinu.

Od ukupnog broja rasvijetljenih krivičnih djela, u 2.326 slučaja ili 29%, izvršilac krivičnog djela uhvaćen je na licu mjesta ili neposredno nakon izvršenja, dok je od ukupno 5.689 krivičnih djela (ili 71%), prijavljenih po nepoznatom učiniocu, 2.559 ili 45% naknadno rasvijetljeno. 

PREGLED KRIVIČNIH DJELA PO OBLASTIMA

KRIVIČNA DJELA PROTIV ŽIVOTA I TIJELA

Tokom 2009. godine prijavljeno je 259 krivičnih djela protiv života i tijela (86 manje u odnosu na 2008. godinu), od čega je 251 krivično djelo ili 96,9% rasvijetljeno. Zbogpostojanja osnova sumnje da su počinili djela iz ove oblasti podneseni su službeni izvještaji protiv 320 lica (81 manje), a 116 je lišeno slobode (četiri manje).

Evidentirano je devet ubistava iz člana 166. KZ FBiH-a (tri više u odnosu na 2008. godinu), ubistvo iz nehata iz člana 166. u vezi člana 38. KZ FBiH – jedno djelo (nije bilo djela), 18 ubistava u pokušaju (tri više), 121 teška tjelesna ozljeda (24 manje), 98 lahkih tjelesnih ozljeda (52 manje) i 12 učestvovanja u tuči (13 manje).

Svih devet krivičnih djela ubistva je rasvijetljeno i zbog postojanja osnova sumnje da su ih počinili nadležnom tužilaštvu dostavljeni službeni izvještaji protiv 13 lica.

Ubistva su izvršena pucanjem iz vatrenog oružja/pištolja – tri puta, upotrebom noža i premlaćivanjem – po dva puta, upotrebom fizičke snage-davljenjem i pucanjem iz automatske puške - po jednom. 

Od ukupno 18 registrovanih krivičnih djela ubistvo u pokušaju iz člana 166. u vezi člana 28. KZFBiH-a, rasvijetljeno je 17 i nadležnom tužilaštvu dostavljeni službeni izvještaji protiv 21 lica.

Krivična djela ubistvo u pokušaju su izvršena su upotrebom noža – devet puta, upotrebom vatrenog oružja – osam i upotrebom razbijene staklene flaše - jedan put.

U 2009 godini na području Kantona Sarajevo registrovana su i tri krivična djela teških tjelesnih ozljeda u kojima su tri lica od posljedica premlaćivanja naknadno preminula. Efikasnim radom pripadnika Uprave policije izvršioci ovih djela su identifikovani, lišeni slobode i uz službene izvještaje predati nadležnom tužilaštvu.

KRIVIČNA DJELA PROTIV SLOBODE I PRAVA ČOVJEKA I GRAĐANINA

Iz ove oblasti evidentirano je 290 krivičnih djela (147 manje) i to: ugrožavanje sigurnosti 273 djela (149 manje), protupravno lišenje slobode – devet (pet više), narušavanje nepovredivosti doma – tri (pet manje), otmica i neovlašteno optičko snimanje – po dva i neovlašteno prisluškivanje i zvučno snimanje - jedno djelo. Za izvršenje navedenih djela prijavljena su 273 lica (123 manje), a 52 su lišena slobode (10 manje).

Krivična djela ugrožavanja sigurnosti evidentirana su na području općina: Novi Grad – 66, Ilidža – 62, Novo Sarajevo – 49, Stari Grad – 32, itd. i sva su počinjena upućivanjem verbalnih prijetnji na licu mjesta događaja, ili putem telefona, pisanih poruka i slično.

KRIVIČNA DJELA PROTIV SPOLNE SLOBODE I MORALA

Iz oblasti krivičnih djela protiv spolne slobode i morala prijavljeno je 20 djela (sedam manje): bludne radnje – 14 djela (jedno više), silovanje – pet (jedno manje) i navođenje na prostituciju – jedno djelo (jedno manje).

Sva djela iz ove oblasti su rasvijetljena, a zbog postojanja osnova sumnje da su ih počinili nadležnom tužilaštvu podneseni su službeni izvještaji protiv 24 lica (šest manje), a 14 je lišeno slobode (tri više).

KRIVIČNA DJELA PROTIV BRAKA, PORODICE I MLADEŽI

U ovoj oblasti registrovano je 266 krivičnih djela (84 manje), i to: nasilje u porodici 260 djela (87 manje), izvanbračna zajednica sa mlađim maloljetnikom – četiri, dvobračnost i izbjegavanje izdržavanja – po jedno djelo. Službeni izvještaji podneseni su protiv 265 lica (91 manje) od kojih je 121 lišeno slobode (37 manje).

KRIVIČNA DJELA PROTIV ZDRAVLJA LJUDI

Iz oblasti krivičnih djela protiv zdravlja ljudi podneseni su službeni izvještaji protiv 342 lica (74 manje), zbog postojanja osnova sumnje da su počinili 317 krivična djela što je za 65 ili 17% manje u odnosu na 2008. godinu, i to: neovlašćena proizvodnja i stavljanje u promet opojnih droga (čl. 238 KZ FBiH) – 57 djela (13 manje) i posjedovanje i omogućavanje uživanja opojnih droga (čl.239. KZ FBiH) – 260 djela (51 manje).

Zbog zloupotrebe narkotika 173 lica su lišena slobode (50 manje).

Oduzeta opojna droga u 2009/08. godini

U toku 2009. godine podneseno je 499 zahtjeva za vještačenje NN materije koja asocira na drogu po naređenju nadležnih tužilaca Kantonalnog tužilaštva Kantona Sarajevo. Takođe s ciljem pronalaženja narkotičkih sredstava izvršen je pregled 129 lica, 79 stambenih objekata i automobila po usmenim naredbama Opštinskog suda u Sarajevu.

KRIVIČNA DJELA PROTIV PRIVREDE, POSLOVANJA I SIGURNOSTI PLATNOG PROMETA

U ovoj oblasti registrovano je 29 krivičnih djela (64 manje): obmana pri dobijanju kredita i drugih pogodnosti – 17 djela (32 manje), krivotvorenje znakova za obilježavanje roba mjera i utega – četiri, obmana pri dobijanju kredita i drugih pogodnosti u pokušaju, obmana pri dobijanju kredita i drugih pogodnosti u pomaganju, krivotvorenje ili uništenje poslovnih ili trgovačkih knjiga ili isprava, nedozvoljena trgovina, nesavjesno privredno poslovanje, prouzrokovanje stečaja, prijevara u privrednom poslovanju i zloupotreba ovlasti u privrednom poslovanju – po jedno djelo, za čije je izvršenje prijavljeno 30 lica (70 manje).

Takođe, registrovana su i slijedeća djela a koja su u vezi sa krivičnim djelima protiv “privrede”, a to su krivična djela:

- iz oblasti protiv podmićivanja i krivična djela protiv službene i druge odgovorne dužnosti – 16 djela (10 manje),

- iz oblasti protiv privrede i jedinstva tržišta te krivična djela iz oblasti carina (KZ BiH) – osam djela (pet manje),

- iz oblasti protiv sistema elektronske obrade podataka – 26 djela (nije bilo ovih djela u 2008. godini), itd.

KRIVIČNA DJELA PROTIV IMOVINE

Broj registrovanih krivičnih djela iz ove oblasti čini 74,9 što je za 5,6% više u odnosu na 2008. godinu kada je „imovina „ činila 69,3% ukupnog kriminaliteta. Naime, u 2009. godini registrovano je 6.007 „imovinskih delikata“ što je za 115 ili 1,9% manje u odnosu na prethodnu godinu.

Najbrojnija djela iz ove oblasti su: teške krađe – 3.952 (47 više), krađe – 791 (424 manje), teška krađa u pokušaju –153 (19 više), razbojništvo – 493 (218 više), oštećenje tuđe stvari – 236 (31 manje), prijevara – 123 (osam više), utaja – 78 (45 više), iznuda 34 (16 manje), itd.

Ukupno su rasvijetljena 2.962 djela ili 49,3%, što je za 2,7% veća rasvijetljenost u odnosu na 2008. godinu.

Objekti napada pri vršenju krivičnih djela protiv imovine najčešće su bili automobili, zatim stambeni objekti, te prodavnice i poslovni objekti, pri čemu su otuđivani pmv, novac, zlatni nakit, tehnička roba, cigarete, auto-dijelovi itd.

U 2009. godini na području Kantona Sarajevo izvršeno je 887 krivičnih djela teških krađa motornih vozila, od čega je 287 ili 32,4% pronađeno i vraćeno vlasnicima (od strane policije MUP-a Kantona Sarajevo vraćeno je 55 vozila, MUP-a RS-a - 25, ostalih KMUP-ova – šest, uz novčanu nadoknadu - 85, a 116 vozila vlasnici su sami pronašli).

U odnosu na uporedni period broj otuđenih vozila je veći 88 ili 11%. Zbog postojanja osnova sumnje da su učestvovali u izvršenju teških krađa motornih vozila nadležnom tužilaštvu su tokom 2009. godine podneseni su službeni izvještaji protiv ukupno 96 lica (28 više).

U toku 2009. godine prijavljena su 532 „teška“ krivična djela protiv imovine (214 više) i to: razbojništvo – 493 djela, razbojnička krađa – 16 razbojništvo u pokušaju – 20, razbojništvo u pomaganju – dva i razbojnička krađa u pokušaju – jedno djelo od kojih je 216 ili 40,6% rasvijetljeno.

Službenici policije su podnijeli službene izvještaje Kantonalnom tužilaštvu u Sarajevu protiv 206 lica (91 više) za koja postoje osnovi sumnje da su počinili krivična djela razbojništva i razbojničke krađe od kojih je 171 ili 83% povratnik u činjenju krivičnih djela.

Razbojništva i razbojničke krađe su najčešće činjena u prodavnicama, sportskim kladionicama i na ulici, a predmeti otuđenja su uglavnom bili novac, nakit, mobiteli i tašne. Prema načinu izvršenja, najveći broj razbojništava i razbojničkih krađa izvršen je prijetnjom upotrebe noža i pištolja, te upotrebom fizičke snage.

Nasilno oduzimanje mobitela direktno se odražava i na broj teških krađa na naročito opasan i naročito drzak način. U ovom periodu evidentirana su 284 djela ove vrste (42 više), od kojih je kontinuiranim operativnim radom na terenu i stalnom opservacijom “kritičnih” lokaliteta, rasvjetljeno 176 djela ili 61,9% što je za 15,6% veća rasvijetljenost ovih djela u odnosu na 2008. godinu kada je ukupna rasvijetljenost „drskih krađa“ iznosila 46,3%.

Izvršioci su prvenstveno, višestruki povratnici, koji prijetnjom upotrebe noža i fizičke snage otimaju mobitele većinom maloljetnim licima, na ulici, u haustorima, u parkovima, itd. U 2009. godini registrovano je 112 lica počinilaca ovog djela (34 više) od kojih je 87 povratnika (ili 77,7%), a slobode je lišeno 45 lica (13 više).

KRIVIČNADJELAPROTIVOPĆESIGURNOSTILJUDIIIMOVINE

Izoveoblastievidentiranoje 117 djela (72 manje), ito: izazivanjeopćeopasnosti – 97 djela (56 manje), nesavjesno čuvanjepasaidrugihopasnih životinja – 17 (sedam manje), uništenjeilioštećenjevažnihprivrednihobjekatailijavnihnaprava, izazivanjeopćeopasnosti u pokušaju iteškakrivičnadjelaprotivopćesigurnostiljudiiimovine po jedno djelo, azbogpostojanjaosnovasumnjedasuihpočinilinadležnomtužilaštvupodnesenisuslužbeniizvještajiprotiv 98 lica (44 manje), od čegaje 50 lišenoslobode (jedno manje).

Krivična djela izazivanja opće opasnosti izvršena su na otvorenom prostoru – 75 puta, u stambenim objektima – devet puta, ugostiteljskim objektima – sedam, u poslovnim prostorima – tri, u garaži, školi i štali – po jednom.

U 12 slučajeva aktivirana je eksplozivna naprava, u jednom slučaju bačena eksplozivna naprava nije se aktivirala, 49 puta je pucano iz vatrenog oružja, u 33 slučaja je otvorenim plamenom izazvan požar, u jednom slučaju, na ulici prilikom istovara armaturnih mreža iz kamiona, povrijeđen je pješak i u jednom slučaju izvršen je neovlašten priključak na strujne vodove. Posljedice izvršenja navedenih djela su povrijeđivanje 12 lica i nastala materijalna šteta.

KRIVIČNA DJELA PROTIV JAVNOG REDA I PRAVNOG PROMETA

U ovoj oblasti u registrovano je izvršenje 384 krivična djela (131 manje), od čega se najveći broj odnosi na nasilničko ponašanje – 176 djela (73 manje) i krivotvorenje isprave – 86 (41 manje), a zbog postojanja osnova sumnje da su počinili krivična djela iz ove oblasti, nadležnom tužilaštvu podneseni su službeni izvještaji protiv 456 lica (149 manje), od kojih je 243 ili 53,3% povratnika i 56 ili 12,3% maloljetnika.

Takođe, u ovoj oblasti evidentirano je 65 krivičnih djela nedozvoljenog držanja oružja ili eksplozivnih materija (12 više), od strane 68 lica od kojih je 25 lišeno slobode.

U 2009. godini evidentirana su 122 krivična djela (24 manje), koja su regulisana Zakonom o nabavljanju, držanju i nošenju oružja i municije (Sl.novine Kantona Sarajevo br.38/07) od strane 128 lica, od kojih su 34 lišena slobode.

MALOLJETNIČKA DELINKVENCIJA

Od ukupno 4.885 rasvijetljenih krivičnih djela za koja su podneseni službeni izvještaji nadležnom tužilaštvu u toku 2009. godine, maloljetna lica su izvršila 574 djela (ili 11,8%), a za njihovo izvršenje prijavljena su 262 maloljetnika. U poređenju sa 2008. godinom, broj maloljetnih izvršilaca smanjen je za jedan (ili 0,4%), a broj krivičnih djela koja su izvršili povećan je za 126 ili 28,1%. U poređenju sa prethodnim godinama, broj maloljetnih učinilaca krivičnih djela iz godine u godinu se smanjuje, dok procentualna zastupljenost djela koja su izvršili, u ukupnom broju rasvijetljenih krivičnih djela neznatno varira.

 Na povećanje broja krivičnih djela učinjenih od strane maloljetnih izvršilaca, u toku 2009. godine, uticale su mjere i aktivnosti službenika policije na rasvjetljavanju krivičnih djela iz ranijeg perioda, posebno krivičnih djela teških krađa i pokušaja teških krađa u vikend objekte, kuće i prodavnice na području općine Hadžići, u čijem izvršenju su učestvovala četiri maloljetnika.

Među prijavljenim maloljetnim izvršiocima, 33 je djece do 14 godina, 112 je u dobi između 14 i 16 godina, a 117 maloljetnika je u dobi između 16 i 18 godina, dok je povratnika u izvršenju krivičnih djela 99 (ili 37,8% od ukupnog broja registrovanih maloljetnika). Od ukupnog broja maloljetnih izvršilaca krivičnih djela, 13 je štićenika Zavoda za vaspitanje muške djece i omladine HUM i dva štićenika dječijeg sela SOS Kinderdorf.

U strukturi izvršenih krivičnih djela od strane maloljetnih lica, koja su rasvijetljena u toku 2009. godine preovladavaju krivična djela protiv imovine- 447 ili 77,9 % od ukupnog broja, a najveći broj krivičnih djela iz ove oblasti, koja su izvršili maloljetnici, odnosi se na teške krađe (258 ili 44,9%). Maloljetna lica su u protekloj godini učestvovala u izvršenju 35 krivičnih djela iz oblasti protiv života i tijela, među kojima dva pokušaja ubistva, 18 djela teške tjelesne povrede, 13 djela lahke tjelesne povrede i dva djela učestvovanje u tuči, te 36 djela iz oblasti protiv javnog reda i pravnog prometa, od kojih prevladava krivično djelo nasilničko ponašanje (29 djela), a karakteristično je da su maloljetni izvršioci prijavljeni i kao učinioci sedam djela neovlaštene proizvodnje i posjedovanja opojnih droga, dok su u osam slučajeva maloljetnici posjedovali oružje.

Pregled registrovanih krivičnih djela izvršenih od strane maloljetnih lica u toku 2009. godine

Najveći broj krivičnih djela izvršilo je 10 maloljetnih lica (samostalno ili u grupi), inače povratnika u izvršenju krivičnih djela, a radi se o teškim krađama, razbojništvu, drskoj krađi, pokušaju teških krađa, itd., što je uticalo na znatno povećanje broja krivičnih djela iz oblasti protiv imovine (za 131 ili 41,5%). Međutim, pažnju zaslužuje podatak da je u odnosu na 2008. godinu, smanjen broj krivičnih djela protiv života i tijela izvršenih od strane maloljetnih lica (za 11 ili 23,9%).

U toku 2009. godine registrovano je 16 slučajeva aktiviranja minsko-eksplozivnih sredstava (devet ili 36% manje u odnosu na 2008. godinu), usljed čega je jedno lice smrtno stradalo (samoubistvo), dva su zadobila teške tjelesne povrede usljed nepažnje, četiri lica su zadobila lakše tjelesne povrede, a nastupila je i materijalna šteta uglavnom na stambenim objektima i motornim vozilima. Šest eksplozija dogodilo se na području općine Novi Grad, četiri na području općine Novo Sarajevo, po dvije na području općina Stari Grad i Centar i po jedna na području općina Vogošća i Hadžići. U 13 slučajeva aktiviranja minsko-eksplozivnih sredstava radilo se o krivičnom djelu izazivanja opće opasnosti, kojom prilikom su u jednom slučaju izvršioci identifikovani i protiv njih su preduzete zakonske mjere, a preduzimaju se aktivnosti na rasvjetljavanju i ostalih slučajeva.

Takođe, u protekloj godini registrovana su tri slučaja bacanja boce sa zapaljivom materijom u ili ispred putničkih vozila usljed čega su nastala oštećenja na vozilima, u jednom slučaju u vozilo je ubačeno nepoznato eksplozivno sredstvo koje se nije aktiviralo, a registrovan je i slučaj bacanja ručne bombe u dvorište porodične kuće koja nije aktivirana.

Evidentirano je 16 anonimnih dojava o postavljenim eksplozivnim napravama (13 ili 44,8% manje u odnosu na 2008. godinu), od kojih se osam odnosilo na škole. U svim slučajevima obavljen je KDZ pregled i utvrđeno da su dojave bile lažne. Preduzimajući aktivnosti na rasvjetljavanju anonimnih dojava, službenici policije su u tri slučaja identifikovali lica koja su uputila lažne dojave o postavljenim eksplozivnim napravama i protiv njih su preduzete zakonske mjere.

POŽARI

Tokom perioda januar-decembar 2009. godine, na području Kantona Sarajevo registrovano   je 205 požara (15 više), u kojima    su dva lica poginula, jedno lice teško, a šest lica lakše povrijeđeno.

Prema statističkim pokazateljima, 81 požar je izazvan namjerno, 29 zbog tehničkih nedostataka,   22 su   prouzrokovana nehatom, dok uzrok 73 požara spada u u kategoriju ostalih.

SAMOUBISTVA

Tokom 2009. godinenapodručjuKantonaSarajevoregistrovanoje 31 samoubistvo (deset manje), počinjenaodstrane 23 muškaracai osam ženaitonasljedećenačine: vješanjem – 14 puta, skakanjemsavisine – šest, upotrebomvatrenogoružja – pet, trovanjem – dva, bacanjem pod prevozno sredstvo, eksplozijom ručne bombe, presijecanjem vena iubodom nožem – po jedno.

Starosna struktura počinilaca je sljedeća : preko 50 godina – 23 lica, od 31 do 40 god. – pet, od 41 do 50 god. – dva i do 21 do 30 godina – jedno lice.

OSTALE AKTIVNOSTI

U toku godine, pripadnici policije pružili su 497 asistencija. Među pruženim asistencijama, 364 su po zahtjevu državnih organa, 130 po zahtjevu organa i organizacija javnih vlaštenja i tri asistencije po ostalim zahtjevima.

U 2009. godini, fizičkim licima izdato je 796 odobrenja za nabavku vatrenog oružja i 1.489 oružnih listova.

U sklopu aktivnosti na oduzimanju nelegalno posjedovanog oružja i drugih predmeta oduzeto je: 31 puška, 104 pištolja, 15 ručnih bombi, 108 noževa, 52.569 komada petardi, 5.716 kom. municije različitog kalibra, itd.

U 2009. godini organizacione jedinice ovog ministarstva, u saradnji sa štabovima Civilne zaštite, EUFOR-om, EUPM-om i Oružanim snagama BiH, aktivno su učestvovale u realizaciji akcije ”ŽETVA 2009” s ciljem prikupljanja minsko-eksplozivnih sredstava, oružja, municije i druge vojne opreme. U navedenoj akciji prikupljeno je sljedeće naoružanje:

§         ručne bombe – 208 kom.,

§         pištolji – 13 kom.,

§         puške - 13 kom.,

§         ROB – 24 kom.

§         tromblon – 28 kom.

§         kastena bomba – 39 kom.,

§         mine i granate (razne) – 31 kom,

§         eksploziv – 500 grama,

§         municija (razna) – 3.547 kom, itd.

II - JAVNI RED I MIR

U toku 2009. godine, zbog raznih oblika narušavanja javnog reda i mira službenici policije su uručili, odnosno podnijeli ukupno 5803 prekršajnih naloga i zahtjeva za pokretanje prekršajnog postupka (naloga-3316, zahtjeva-2487), što u odnosu na 2008. godinu predstavlja povećanje za 500 ili 9,4%. Prekršajne sankcije preduzete su protiv 6497 lica (676 ili 11,6% više). Od ukupnog broja uručenih/podnesenih naloga i zahtjeva, 5107 ili 88% odnosi se na prekršaje utvrđene Zakonom o prekršajima protiv javnog reda i mira, a 696 ili 12% na prekršaje utvrđene Odlukom općinskih vijeća o javnom redu i miru.

Na povećanje broja prekršajnih sankcija uticale su i pojačane preventivne i represivne aktivnosti koje su službenici policije MUP-a Kantona Sarajevo u protekloj godini preduzimali na realizaciji Akcionog plana “Održavanje povoljnog stanja javnog reda i mira i preventivnog djelovanja na sprečavanju maloljetničke delinkvencije na području Kantona Sarajevo”, kao i drugih planova policijskih stanica i smjernica koje se sprovode u cilju sprečavanja svih oblika narušavanja javnog reda i mira.

Od ukupnog broja uručenih/podnesenih naloga i zahtjeva, 606 ili 10,4% se odnosi na lica koja su i ranije činila prekršaje (povratnici), 182 ili 3,1% na maloljetna lica i 19 ili 0,3% na strane državljane.

S obzirom na starosnu strukturu lica protiv kojih su u toku 2009. godine uručeni prekršajni nalozi i podneseni zahtjevi za pokretanje prekršajnog postupka (ukupno 6497), najveći broj je onih starosne dobi preko 36 godina (2814), zatim starosti između 26 i 35 godina (1790) i između 19 i 25 godina (1676), te maloljetnih lica (217), koja su prekršaje činila uglavnom tučom i naročito drskim ponašanjem.

Prilikom narušavanja javnog reda i mira u toku 2009. godine, u slučajevima kada se radilo o prekršajima, dva lica su teže povrijeđena ( u istom periodu 2008. godine tri), dok su lakše povrijeđena 452 lica (103 ili 29,5% više), od kojih su 83 maloljetnika.

Posmatrano po mjesecima, najveći broj prekršajnih sankcija preduzet je u toku septembra i avgusta, a najmanje u toku februara i janura 2009. godine, s tim da je zastupljenost broja prekršajnih naloga 57,1%, prema 42,9% zahtjeva za pokretanje prekršajnog postupka.

U strukturi prekršaja zbog kojih su u periodu januar-decembar 2009. godine uručeni/podneseni prekršajni nalozi i zahtjevi za pokretanje prekršajnog postupka prema Zakonu o prekršajima protiv javnog reda i mira (5107) prevladavaju prekršaji činjeni prosjačenjem (1316 ili 25,8% od ukupnog broja), tučama ili fizičkim napadima (1018 ili 19,9%), naročito drskim ponašanjem (1008 ili 19,7%), te odbijanjem naređenja i omalovažavanjem policijskih službenika (513 ili 10%).

Zbog prekršaja učinjenih svađom, vikom i nepristojnim ponašanjem uručeno/podneseno je 137 ili 2,7% naloga i zahtjeva, zbog paljenja petardi-48 ili 0,9%, te zbog neovlaštene upotrebe oružja-10 ili 0,2% naloga, dok je zbog svih ostalih prekršaja uručeno/podneseno 1057 naloga/zahtjeva (ili 20,7%).

Tabelarni pregled strukture prekršaja iz oblasti javnog reda i mira za koja su uručeni prekršajni nalozi i podneseni zahtjevi za pokretanje prekršajnog postupka za period januar-decembar 2009./ 2008.godine

U odnosu na 2008. godinu, smanjen je broj prekršajnih sankcija zbog neovlaštene upotrebe oružja (za 4 ili 28,6%), svađe, vike i nepristojnog ponašanja (za 11 ili 7,4%), te zbog svih ostalih prekršaja (za 50 ili 4,5%), a povećan je broj sankcija zbog prekršaja učinjenih paljenjem petardi (za 24 ili 100%), tučama i fizičkim napadima (za 181 ili 21,6%), odbijanjem naređenja i omalovažavanjem službenika policije (za 41 ili 8,7%), prosjačenjem (za 94 ili 7,7%), naročito drskim ponašanjem (za 32 ili 3,3%), te prekršaja koji su utvrđeni Odlukom općinskih vijeća o javnom redu i miru (za 193 ili 38,4%).

Prema mjestu izvršenja, a na osnovu broja uručenih naloga i podnesenih zahtjeva, najviše prekršaja učinjeno je na ulici i na drugim otvorenim prostorima (4046 ili 69,7% naloga i zahtjeva), a znatno manje u ugostiteljskim objektima (352 ili 6,1%), u ili ispred škola (88 ili 1,5%), sportskim stadionima i dvoranama (70 ili 1,2%), u vozilima javnog saobraćaja (66 ili 1,1%), te trgovinskim i zanatskim radnjama (29 ili 0,5%). Zbog prekršaja izvršenih na ostalim mjestima (parkovi, prostor ispred prodavnica i drugi prostori na kojima se nedozvoljeno konzumira alkohol, vrši nedozvoljena prodaja i dr.), uručeno/podneseno je 1152 ili 19,9% naloga i zahtjeva.

Tabelarni pregled broja uručenih/podnesenih naloga i zahtjeva iz oblasti javnog reda i mira prema mjestu izvršenja u periodu januar-decembar 2009/2008. godine

Uporedo sa povećanjem ukupnog broja prekršajnih sankcija, u odnosu na 2008. godinu, povećan je broj prekršajnih sankcija zbog prekršaja kojima se narušava javni red i mir na svim mjestima, posebno u ili ispred škola (za 46 ili 109,5%), trgovinskim i zanatskim radnjama (za 15 ili 107,1%), u vozilima javnog saobraćaja (za 22 ili 50%), i td.

U periodu januar- decembar 2009. godine službenici policije su vršili obilaske područja oko škola, ostvarivali redovnu saradnju sa predstavnicima škola, te intervenisali na poziv direktora, nastavnog osoblja i roditelja u slučajevima kada je došlo ili je ocijenjeno da bi moglo doći do narušavanja javnog reda i mira tučom, fizičkim napadom, maltretiranjem, uvredom, prijetnjom ili na drugi način. S tim u vezi su u 88 slučajeva (46 ili 109,5% više u odnosu na 2008. godinu) prema učiniocima preduzete prekršajne sankcije, a u pojedinim slučajevima je dogovoreno da se problemi i nesporazumi između učenika riješe unutar škole i uz saradnju sa roditeljima. Kada su u pitanju krivična djela, službenici policije su u protekloj godini podnijeli 43 službena izvještaja nadležnom tužilaštvu zbog izvršenih krivičnih djela na ovom lokalitetu (19 manje u odnosu na 2008. godinu), protiv 50 lica (12 manje).

III - SIGURNOST SAOBRAĆAJA

Tokom 2009. godine, stanje sigurnosti saobraćaja karakteriše povećanje ukupnog broja saobraćajnih nezgoda i broja nezgoda sa materijalnom štetom, dok je smanjen broj nezgoda sa nastradalim licima.   Smanjen je broj poginulih, a povećan broj povrijeđenih lica.

Registrovano je 9.807 saobraćajnih nezgoda (486 ili 5,2 % više), 8.909 sa materijalnom štetom (513 ili 6,1% više) i 898 sa nastradalim licima (27 ili 2,9 % manje).

 U naselju je registrovano 9.165 saobraćajnih nezgoda (18 sa poginulim, 787 sa povrijeđenim licima i 8.360 sa materijalnom štetom), a van naselja 642   nezgode (tri sa poginulim, 90 sa povrijeđenim licima i 549   sa materijalnom štetom).

Uporedni pokazatelji stanja sigurnosti saobraćaja na području Kantona Sarajevo

20009/2008. godina

Tokom perioda januar-decembar 2009. godine, u saobraćajnim nezgodama na području Kantona Sarajevo 1.230 lica je nastradalo (12 ili 1 % više u odnosu na isti period prošle godine). Dvadeset dva lica su poginula (četiri ili 15,4 % manje), dok je 1.208 lica povrijeđeno (16 ili 1,3 % više), 197 teže i 1.011 lakše.

Među poginulim licima, 10 pješaka (jedan manje), sedam vozača (četiri manje) i pet putnika (jedan više).

Najviše lica poginulo je u mjesecu decembru – četiri, zatim u aprilu i junu – po tri, januaru, martu, julu, avgustu i oktobru – po dva, te u februaru i maju – po jedno lice.

Najkritičnija saobraćajnica za učesnike u saobraćaju bila je Ulica Zmaja od Bosne gdje su tokom 2009. godine poginula dva pješaka.

Od ukupno 1.208 povrijeđenih lica, najbrojniji su vozači – 501 (25 više), zatim putnici –398 (39 više)   i pješaci – 309 (48 manje).

Kada je u pitanju stepen povreda, 77 vozača je zadobilo teže, a 424 lakše povrede. Pedeset četiri putnika su teže, a   344 lakše povrijeđena, dok je 66 pješaka teže, a 243 pješaka su   lakše povrijeđena.

Broj nastradalih lica u saobraćajnim nezgodama po kategoriji učesnika

                                          januar-decembar 2009/2008. godina

Starosna struktura lica povrijeđenih u saobraćajnim nezgodama je sljedeća: od 25 do 30 godina - 229 lica,   od 21 do 24 godine – 196   lica, od 31 do 40 godina – 187 lica,   od 41 do 50 godina – 130 lica, itd.

Posmatrano po kategorijama puta, najviše saobraćajnih nezgoda registrovano je na ulicama u naselju – 7.996 nezgoda u kojima je 886 lica nastradalo (15 lica poginulo, a 871 lice povrijeđeno). Na magistralnim putevima registrovane   su   1.263 nezgode u kojima su 252 lica nastradala (četiri lica poginula i 248 povrijeđeno),   na lokalnim putevima – 233 saobraćajne   nezgode   u kojima je 55 lica nastradalo (dva lica poginula i 53   povrijeđena), na regionalnim putevima –167 nezgoda   u kojima je 21 lice nastradalo (jedno lice poginulo i 20 povrijeđeno) i na   putevima koji se ubrajaju u kategoriju ostalih – 148   saobraćajnih nezgoda sa 16 povrijeđenih lica.

Uzroci saobraćajnih nezgoda

Osim ostalih uzroka (7.905), koji su za posljedicu imali osam poginulih i 639 povrijeđenih   lica, najčešći uzroci saobraćajnih nezgoda bili su: neprilagođena brzina – 1.562 (12 lica poginulo i 472 lica povrijeđena) i uticaj alkohola – 320 (dva lica poginula, a 93 lica povrijeđena). Oštećenje puta bilo je uzrok 11 saobraćajnih nezgoda sa materijalnom štetom, a uticaj opojnih droga   tri saobraćajne nezgode sa četiri povrijeđena lica. Klizav put i odron na putu izazvali su po dvije saobraćajne nezgode sa materijalnom štetom, dok su neispravan uređaj za kočenje i   neispravan pneumatik izazvali po jednu saobraćajnu nezgodu takođe sa materijalnom štetom.

AKTIVNOSTI SLUŽBENIKA POLICIJE IZ OBLASTI SIGURNOSTI SAOBRAĆAJA

U sklopu redovnih aktivnosti, službenici policije su u periodu januar-decembar 2009. godine, kontrolisali ukupno 261.375 vozila (26.318 manje).

 Zbog tehničke neispravnosti, iz saobraćaja je   isključeno 217 vozila (431 manje), 5.072 vozača je zatečeno da upravljaju   vozilom pod dejstvom alkohola (1.015 više), 12.055 bez korištenja sigurnosnog pojasa (2.788 manje), 1.644 bez položenog vozačkog ispita (284 više), a 1.823 vozača su   učestvovala   u saobraćaju sa vozilom bez važeće registracije (323 više).

Zbog kršenja propisa iz oblasti sigurnosti saobraćaja uručena je 131.448 prekršajnih naloga vozačima (6.803 manje), podneseno 3.954 zahtjeva za pokretanje prekršajnog postupka (2.969 više) i registrovano 100   krivičnih djela zbog ugrožavanja sigurnosti javnog prometa (34 manje).

AKTIVNOSTI SLUŽBENIKA POLICIJE  PO PITANJU SAOBRAĆAJA U MIROVANJU I KONTROLE PJEŠAKA ZA JANUAR – DECEMBAR 2009. GODINE

Tokom 2009. godine, pripadnici Uprave policije su uručili 42.137 prekršajnih naloga vozačima koji nisu poštivali saobraćajne propise prilikom parkiranja, što je za 7.590 manje u odnosu na prošlu godinu, upozorili  su 4.877 vozača (2.209 manje), a specijalnim vozilom „pauk“ premjestili su 1.929 vozila (402 manje). Zahtjeva za pokretanje prekršajnog postupka nije bilo.

Najveći broj vozača koji su vozila nepropisno parkirali na javnim površinama i prema kojima su preduzimane odgovarajuće sankcije, evidentiran je na području općine   Centar.

U izvještajnom periodu, upozorena   su 1.253 pješaka (1.223 manje) i uručena   2.522 prekršajna   naloga   pješacima   (1.862 više).   Zahtjeva za pokretanje prekršajnog postupka nije bilo (u uporednom periodu tri).

IV - ZAKONITOST U RADU

U periodu januar-decembar 2009. godine, registrovano   je 27   napada na službenu osobu u vršenju poslova sigurnosti (jedan manje). Napadi su   registrovani od strane:    Prve PU – devet, Druge PU -devet, Četvrte PU -šest, Treće PU – dva i Pete PU -jedan napad. U napadima su učestvovala 32 lica lica među kojma je 29 lišeno slobode.

Službenici policije su tokom izvještajnog perioda u 39 slučajeva opravdano upotrijebili sredstva prinude (isto kao u uporednom periodu).

 Tokom   perioda januar-decembar 2009. godine,   podneseno je 214 predstavki   na rad službenika policije (103 manje). Postupano je po 46   predstavki   iz ranijeg perioda, tako da je tretirano   ukupno   260 predstavki (79 manje).

     Okončane su 223 unutrašnje istrage, među kojima je 177 iz izvještajnog, a 46 iz ranijeg perioda.

     Među okončnim predstavkama,   106 je neosnovanih, 79 je bilo bez dovoljno dokaza,   28 je osnovanih,   u osam slučajeva stranke su odustale od žalbe i u dva slučaja istraga je obustavljena.

     Završena je 21 preliminarna provjera, među kojima je   za 20 slučajeva donesen zaključak   da nema osnova za unutrašnju istragu, dok je za jedan slučaj utvrđeno da ima osnova za provođenje unutrašnje istrage.

Takođe, tokom izvještajnog perioda je registrovano 17 žalbi koje se odnose na postojanje osnova sumnje da su počinjena krivična djela vezana za korupciju.

V - RAD POLICIJE U ZAJEDNICI

U okviru rada policije u zajednici, a u cilju planskog stvaranja pozitivnog odnosa između policije i lokalne uprave, te razvijanja partnerskih odnosa sa društvenim subjektima radi omogućavanja i povećanja sigurnosti pojedinaca, društvenih grupa i zajednice u cjelini, službenici policije MUP-a Kantona Sarajevo su u toku 2009. godine preduzimali brojne aktivnosti u cilju uspostavljanja što bolje saradnje sa građanima, mjesnim zajednicama, nevladinim organizacijama, raznim udruženjima, školama, predstavnicima vjerskih zajednica i dr.

U cilju postizanja što boljih rezultata rada, u proteklom periodu ostvarivana je saradnja sa učenicima i nastavnim osobljem osnovnih i srednjih škola, kao i sa savjetima Mjesnih zajednica, s čim u vezi su održavana predavanja iz oblasti rada policije, s posebnim osvrtom na teme: djeca u saobraćaju, lažne dojave o postavljanju minsko-eksplozivnih sredstava u školama, nasilje u porodici, mirni način rješavanja konflikta, dječija prava, nasilje među vršnjacima, maloljetnička delinkvencija, nasilje u porodici, bezbjednost od mina, lična imovinska sigurnost građana, kako zaštititi sebe, svoju imovinu i susjede.

Službenici policije su u protekloj godini u sklopu svojih redovnih aktivnosti vršili obilaske domaćinstava povratnika, ostvarivali kontakte sa vjerskim službenicima u vezi preduzimanja zajedničkih aktivnosti na osiguranju vjerskih skupova, kao i sa organizatorima sportskih, kulturnih i drugih manifestacija, te preduzimali i druge aktivnosti sa ciljem što bolje saradnje policije i građana.

U cilju postizanja što veće sigurnosti građana predlagane su brojne preventivne mjere kao što su: sprečavanje prodaje pirotehničkih sredstava, sprečavanje prosjačenja, izvještavanje o kretanju lica sklonih vršenju krivičnih djela, posebno o kretanju i okupljanju oko vjerskih objekata.

Na prijedloge građana i drugih subjekata, kao i organizacionih jedinica MUP-a Kantona Sarajevo i ubuduće će se nastaviti predavanja u školama, a ujedno će se raditi na povećanju broja policijskih službenika u kvartovima, na javnim mjestima, te na uspostavljanju još bolje saradnje policije sa lokalnom upravom i Centrima za socijalni rad.